Kto podlega pod obowiązkowe ubezpieczenie zdrowotne?

Obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu podlegają przede wszystkim pracownicy (w rozumieniu Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), osoby prowadzące działalność gospodarczą (stawki różnią się w zależności od tego, czy jest to składka zdrowotna podatek liniowy, czy ryczałt) i współpracujące, a także te, które wykonują pracę nakładczą. To oczywiście nie wszystko, gdyż dotyczy to także takich grup jak:

• rolnicy, domownicy i pomocnicy rolników (ubezpieczenie zdrowotne w KRUS),
• pracownicy na podstawie umowy agencyjnej lub zlecenia,
• duchowni,
• członkowie spółdzielni kółek rolniczych, produkcyjnych oraz osoby tych rodzin,
• żołnierze, funkcjonariusze służb specjalnych, straży pożarnej oraz policjanci,
• posłowie, prokuratorzy, sędziowie i senatorowie,
• emeryci i renciści,
• uczniowie, studenci oraz doktoranci,
• bezrobotni,
• osoby posiadające status uchodźcy w Polsce,
• bezdomni, którzy wychodzą z bezdomności.

Wysokość składek może się różnić w zależności od danej grupy. Na przykład w przypadku pracowników na umowę o pracę wynosi 9% od podstawy wymiaru (przychód, czyli wynagrodzenie brutto).

Składka zdrowotna dla przedsiębiorców

Wysokość składki w przypadku działalności gospodarczej zależy od jej opodatkowania. Przedsiębiorcy, którzy płacą liniowy PIT, a także ci, którzy korzystają z ulgi IP Box w ramach tej formy opodatkowania, muszą uiszczać co miesiąc składkę zdrowotną w roku składkowym. Obejmuje on okres od 1 lutego do 31 stycznia. Wynosi ona 4,9% dochodu i nie powinna być niższa niż 381,78 zł miesięcznie (9% minimalnego wynagrodzenia od 1 lutego 2024 r.).

Z kolei składka zdrowotna na ryczałcie zależy od przychodu oraz przeciętnego wynagrodzenia w ostatnim kwartale poprzedniego roku. Warto przy tym zaznaczyć, że tacy przedsiębiorcy, którzy jednocześnie posiadają umowę o pracę, nie muszą płacić składki zdrowotnej. Istotny jest tu limit maksymalnych zarobków z obu tytułów. W przypadku umowy o pracę nie mogą być wyższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Z kolei przychody z działalności powinny być od niego maksymalnie 50% niższe.

Kto jest zwolniony z opłacania składki zdrowotnej?

Jeśli jesteś emerytem, rencistą lub osobą niepełnosprawną, a do tego spełnisz określone warunki, możesz zostać zwolniony z opłacania składki zdrowotnej. Należy przy tym uzyskiwać przychody z działalności, które wynoszą do połowy minimalnej emerytury oraz wybrać kartę podatkową jako formę opodatkowania.

Warto też wiedzieć, że istnieje możliwość odliczenia od podatku składki zdrowotnej. Odbywa się to jednak na ściśle określonych zasadach. Zobacz co można odliczyć od podatku dochodowego na Firmove.

Ubezpieczenie zdrowotne jest dla wielu grup społecznych obowiązkowe. Warto mieć tego świadomość zarówno na emeryturze i umowie o pracę, jak i prowadząc własną działalność.